AMASYA GENELGESİNİN 100. YILI
Mustafa Kemal Atatürk 12 Haziran 1919'da Amasya'ya vardı.Burada Amasya Genelgesini hazırladı. 22 Haziran 1919’da Genelge’yi yayımlamadan önce Ali Fuat Paşa,Rauf bey, Cemal Paşa ve Kazım Karabekir Paşa gibi komutanların da onayını aldı.Böylece genelge kararlarının kişisel olmaktan çıkmasını ve halkın bu kararları benimsemesinin kolaylaşmasını sağladı.
***
100 yıl önce bugünlerde halkın örgütlenmesi, makus talihine karşı ‘yeter’ demesi için harekete geçilmişti:
Hareketin ilkeleri, 100 yıl önce Haziran 1919’da Amasya genelgesinde kağıda şöyle dökülmüştü:
1 Yurdun bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir.
2 İstanbul'daki hükümet, üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine getirememektedir. Bu durum ulusumuzu yok olmuş gibi gösteriyor.
3 Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.
4 Ulusun durumunu ve davranışını gözönünde tutmak ve haklarını dile getirip bütün dünyaya duyurmak için her türlü etkiden ve denetimden kurtulmuş ulusal bir kurulun varlığı çok gereklidir.
5 Anadolu'nun her yönden en güvenli yeri olan Sivas'ta ulusal bir kongrenin tezelden toplanması kararlaştırılmıştır.
6 Bunun için bütün illerin her sancağından, halkın güvenini kazanmış üç delegenin olabildiğince çabuk yetişmek üzere hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
7 Herhangi bir kötü durumla karşılaşılabileceği düşünülerek bu iş, ulusal bir sır gibi tutulmalı ve delegeler gereken yerlere kimliklerini gizleyerek gelmelidirler.
Böylece ‘"Ulusal Mücadele" nin işaret fişeği çakılmıştır.
3 ay sonra, Eylül 1919’da Sivas Kongresi toplanmış, milli güçler ve milli iradenin hakim kılınacağı ilan edilmiştir.Manda ve himayenin kabul olunamayacağı tüm dünyaya ilan edilmiş, Millî kurtuluş hareketinin parolası belirlenmiştir: "Ya istiklal ya ölüm!"
Millî vicdandan doğan cemiyetler "Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti" adı altında birleştirilmiştir.Anadolu İhtilalinin ilk gazetesi "İradei Milliye" Sivas'ta yayına başlamıştır.
Tüm bunların ortasında "Ya başaramazsanız?" diye soran Amerikalı gazeteciye, M. Kemal Paşa şu yanıtı vermiştir:
"Bir ulus varlığını ve bağımsızlığını sağlamak için, düşünce sınırlarını aşan girişimler ve fedakarlıklarda bulunduktan sonra başarılı olur. Ya başarılı olmazsa demek, o ulusun ölmüş olacağına karar vermek demektir."