Bazı kararlar; ne yenmesi gerektiği, işe giderken hangi yolun kullanılacağı veya görevlerin hangi sırayla ele alınacağı gibi küçüktür. Bazıları ise iki iş teklifi arasında karar vermek, sevdiğiniz biri için yeni bir şehre taşınmak ya da hayatınızdan bir insanı çıkarmak gibi daha zor olan kararlardır.

Her gün bu kadar çok karar alırken, bunları önceliklendirmeyi ve etkili bir şekilde uygulamayı öğrenmek hayattaki başarınız ve mutluluğunuz için çok önemlidir.

Bu kadar çok şey düşünüp karar almak çok yorucu olur bazen.

İşte başarılı insanlardan karar verirken oluşan yorgunluktan bitkinlikten tükenmişlikten nasıl kurtulacağımıza dair ipuçları…

Karar Alma Stratejileri

Küçük kararları rutinlere dönüştürün

Başarılı insanların karar yorgunluğunu gidermek için kullandıkları en iyi stratejilerden biri, daha küçük kararları rutinlere dönüştürerek ortadan kaldırmaktır. Bunu yapmak, daha karmaşık kararlar için zihinsel kaynakları serbest bırakır.

Steve Jobs işe her gün siyah bir balıkçı yaka bir kazakla gitti. Mark Zuckerberg hala kapüşonlu üstlüğünü giyiyor. Her iki adam da bu ikonik görüntülerin karar yorgunluğunu azaltmaya yönelik günlük rutinlerin basit bir sonucu olduğunu belirtti.

İkisi de, iyi kararlar verme konusunda sonlu günlük yeteneğimizin farkındaydı. Barack Obama “Sadece gri veya mavi takım elbise giydiğimi göreceksiniz. Kararlarımı azaltmaya çalışıyorum. Ne yediğime ya da ne giydiğime karar verdim, çünkü düşünmem gereken çok fazla kararım var.”

Önemli kararları sabahları alın

Karar yorgunluğunu yenmenin bir başka harika yolu, işten sonra (karar yorgunluğu en büyük olduğunda) küçük kararları kaydetmek ve zihniniz taze olduğu sabah saatlerinde karmaşık kararlarla mücadele etmektir.

Önemli kararlar akışı ile karşı karşıya kaldığınızda, bir dizi dikkat dağıtıcı küçük kararla (telefon çalıyor, epostalar geliyor) durdurulmadan önce erken uyanmak ve en karmaşık görevleriniz üzerinde çalışmak büyük bir sıçrayıştır.

Benzer bir strateji, ertesi gün bir başlangıç yapmak için önceki gece küçük şeylerden bazılarını yapmaktır mesela. Örneğin, gece kıyafetinizi düzenleyin, böylece sabah uyandığınızda düşünmeniz bile gerekmez.

Duygularınıza dikkat edin

Eski bir söz var: “Geçici duygulara dayalı kalıcı kararlar vermeyin” ve kesinlikle doğru.

Başarılı insanlar duygularını (yoğunlukları ve davranışlar üzerindeki etkileri dahil) tanır ve anlar, böylece kararlara mümkün olduğunca objektif ve rasyonel bir şekilde yaklaşabilirler.

Ne yazık ki çoğu insan duygularını yönetmekte ve hatta tanımakta iyi değildir. TalentSmart bir milyondan fazla kişiyi test etti ve sadece %36’mızın duygularımızı gerçekleştiği anda doğru bir şekilde tanımlayabildiğini buldu.

Seçeneklerinizi objektif olarak değerlendirin

Bir karar tamamlandığında, başarılı insanlar seçeneklerini önceden belirlenmiş bir dizi kritere göre değerlendirirler, çünkü bunun karar vermeyi daha kolay ve daha etkili hale getirdiğini bilirler.

Dikkate alınması gereken bazı yararlı kriterler: Bu kararın bana ne faydası var? Beni nasıl incitti? Karar, değerlerimi yansıtıyor mu? Bu kararı verdiğim için pişman olur muyum? Bu kararı vermemekten pişman olur muyum?

Karar aldıktan sonra uyuyun

Karar alma işi tamamlandıktan sonra uyumak ertesi gün geldiğinde düşüncenin net olmasını sağlar. Aynı zamanda duygularınızın belirginleşmesi için zaman tanır.

Çok hızlı hareket ettiğinizde tepki gösterme eğilimindesinizdir, ancak kararınıza daha fazla odaklandığınızda ve kendinize zaman verdiğinizde, daha önce görmediğiniz önemli yönlerini görmeye başlarsınız.

Uzun süre uyumayın tabi ki

Başarılı insanlar olabildiğince fazla bilgi toplamanın önemini bilirler, aynı zamanda felç analizine avlanmamaları da gerekmektedir. Başarılı insanlar kararlarına ulaşmak için bir zaman çizelgeleri olması gerektiğini bilirler. Bir tarihi belirledikten sonra, son tarihi karşılamak için ödevlerini ve bazı ruh taramalarını yapmak için motive olurlar.

Egzersiz yapın

Büyük bir kararın stresi bir kimyasal olan kortizol üretir. Kortizol, net ve rasyonel düşünme yeteneğinizi bulanıklaştırır. Kendinizi bir karar konusunda stresli bulduğunuzda egzersiz yapmayı deneyin. İyi bir endorfin seviyesi için ve zihinsel netliğe geri dönmek için 30 dakika kadar kısa bir süre egzersiz yeterli olacaktır.

Egzersiz ayrıca kortizolü pratik kullanıma sokarak, savaş veya uçuş durumunu geçmenize yardımcı olur. Araştırmalar, uzun süreli egzersizin karar vermekten sorumlu beyin bölgelerinin genel işleyişini geliştirdiğini göstermektedir.

Ahlaki değerlere önem verin

Başarılı insanlar önemli bir karar verirken ahlaki değerlerine bağlı kalmanın önemini bilirler. Ahlaki değerler, duygularınız sizi farklı bir yöne çektiğinde güvenilir rehberler olarak hizmet eder.

Danıştığınız kişiler olsun

Bir karar alma sürecinde; bilgi toplamak ve sonra bir taraf seçmek yerine, bir alternatif seçme ve ardından bu kararı desteklemek için bilgi toplama eğilimimiz vardır (buna onaylama önyargısı denir).

Onay yanlılığını aşmanın harika bir yolu, durumunuza farklı bakış açıları getiren kişilerden dışardan görüş ve tavsiye almaktır. Bakış açıları seçeneklerinizi daha objektif olarak tartmanıza ve öznel veya irrasyonel eğilimlerinizi tespit etmenize yardımcı olur.

Önceki kararlarınızı değerledirin

Mark Twain, karar vermenin karmaşık doğasını şu şekilde tanımlar: “İyi kararlar deneyimden gelir, ancak deneyim kötü kararlar vermekten gelir.”

Bu söz, büyük bir karar verici olmanın tek yolunun bir ton hata yapmak olduğu anlamına gelmez; bu sadece geçmiş kararları akılda tutmanın önemli olduğu anlamına gelir. Başarılı insanlar, benzer bir şey ortaya çıktığında bunları kendi yararlarına kullanmak için geçmiş kararlarına başvururlar.

Günler, haftalar ve hatta yıllar süren düşüncelerle harika kararlar vermek, zamanınızın ve enerjinizin her bir parçasına değer bir çabadır.

Göz atmak isterseniz: Yanlış Karar Almamak İçin Ne Yapmalıyız?

Kaynak
https://www.weforum.org/agenda/2020/02/successfulsmartdecisionschoicestips/

Matematiksel